I might be misunderstanding you, but why not use wp_create_nav_menu()
?
E.g., this is what I do to create a custom BuddyPress menu when I detect BP as active:
$menuname = $lblg_themename . ' BuddyPress Menu';
$bpmenulocation = 'lblgbpmenu';
// Does the menu exist already?
$menu_exists = wp_get_nav_menu_object( $menuname );
// If it doesn't exist, let's create it.
if( !$menu_exists){
$menu_id = wp_create_nav_menu($menuname);
// Set up default BuddyPress links and add them to the menu.
wp_update_nav_menu_item($menu_id, 0, array(
'menu-item-title' => __('Home'),
'menu-item-classes' => 'home',
'menu-item-url' => home_url( "https://wordpress.stackexchange.com/" ),
'menu-item-status' => 'publish'));
wp_update_nav_menu_item($menu_id, 0, array(
'menu-item-title' => __('Activity'),
'menu-item-classes' => 'activity',
'menu-item-url' => home_url( '/activity/' ),
'menu-item-status' => 'publish'));
wp_update_nav_menu_item($menu_id, 0, array(
'menu-item-title' => __('Members'),
'menu-item-classes' => 'members',
'menu-item-url' => home_url( '/members/' ),
'menu-item-status' => 'publish'));
wp_update_nav_menu_item($menu_id, 0, array(
'menu-item-title' => __('Groups'),
'menu-item-classes' => 'groups',
'menu-item-url' => home_url( '/groups/' ),
'menu-item-status' => 'publish'));
wp_update_nav_menu_item($menu_id, 0, array(
'menu-item-title' => __('Forums'),
'menu-item-classes' => 'forums',
'menu-item-url' => home_url( '/forums/' ),
'menu-item-status' => 'publish'));
// Grab the theme locations and assign our newly-created menu
// to the BuddyPress menu location.
if( !has_nav_menu( $bpmenulocation ) ){
$locations = get_theme_mod('nav_menu_locations');
$locations[$bpmenulocation] = $menu_id;
set_theme_mod( 'nav_menu_locations', $locations );
}